Publiczna Szkoła Podstawowa nr 23

Oświata na terenie Godowa w okresie powojennym

Opracowanie powstało w oparciu o najstarszą kronikę szkolną

Jeszcze w trakcie działań wojennych, w dniu 30 października 1944 r. niemiecki Radomski Inspektorat Szkolny przydzielił do szkoły we wsi Godów kierownika Feliksa Żardeckiego. Starania o uruchomienie w tym czasie placówki powstrzymywali żołnierze niemieccy, którzy kwaterowali w budynku szkolnym, wybudowanym w czasie wojny przez Niemca Flugarta Ludwika w jego posiadłości, z przeznaczeniem na szkołę dla dzieci niemieckich zamieszkałych we wsi Godów.

Dopiero po wkroczeniu wojsk polskich i radzieckich do Radomia w dniu 15 stycznia 1945 r. można było pomyśleć o organizowaniu szkoły. Wielką zasługą pierwszego Szkolnego Komitetu Rodzicielskiego (skład komitetu: sołtys Józef Skierczyński, Bogusław Wilczyński, Roman Matjas, Czesław Kliszewski, Jan Wróbel, kierownik szkoły Feliks Żardecki) było to, że już 28 lutego 1945 r. rozpoczęto naukę. Koszty związane z przystosowaniem i małym remontem budynku pokryli z dobrowolnych składek mieszkańcy Godowa.

Do szkoły zgłosiło 138 dzieci (z tego do klasy pierwszej – 51, do klasy drugiej – 29, do klasy trzeciej – 27, do klasy czwartej – 31). Nauka odbywała się w dwóch salach szkolnych w systemie dwuzmianowym. Później w budynku szkolnym urządzono także sekretariat, pokój nauczycielski i gabinet kierownika. Nauczycielami w pierwszym roku nauki byli: kierownik szkoły Feliks Żardecki, Julia Forysiak i ks. Stanisław Martuszewski. Rok szkolny zakończono dopiero 4 sierpnia 1945 r., ponieważ chciano choć w części wyrównać zaniedbania w edukacji dzieci powstałe wskutek wojny.

W roku szkolnym 1945/46 szkoła otrzymała drugi budynek mieszczący się przy ulicy Gajowej, gdzie urządzono trzecią salę szkolną i mieszkanie dla nauczycielki. Na tej posesji znajdował się także budynek, w którym mieszkał kierownik szkoły z rodziną. Szkole przydzielono także 2,80 ha ziemi. Naukę w pięciu klasach rozpoczęło 142 dzieci.

Rok później na potrzeby szkoły oddano kolejny poniemiecki budynek znajdujący się przy ulicy Wiejskiej, przygotowano w nim czwartą salę lekcyjną. W sześciu klasach uczyło się ogółem 170 dzieci. Sroga zima oraz brak opału były przyczyną wprowadzenia czterech kilkudniowych przerw w nauce.

W roku szkolnym 1947/48 po raz pierwszy w placówce utworzono siódmą klasę, która liczyła 14 uczniów. Ogółem do szkoły uczęszczało 184 uczniów.

Z roku na rok liczba dzieci w szkole zwiększała się. Warunki lokalowe były trudne, szczególnie w zimie dawało się we znaki zimno, w salach ogrzewanych tylko piecami i kuchnią kaflową. W 1950 r. w drewnianym budynku przy ulicy Wiejskiej przeprowadzono remont i zorganizowano drugą salę lekcyjną (wiadomość ze wspomnień absolwentów szkoły), ale i to nie było wystarczające na potrzeby szybko rozwijającej się placówki.

1 stycznia 1954 r. zmieniły się granice administracyjne Radomia i włączono do niego kilka miejscowości m.in. Godów. Rozpoczęto też starania o wybudowanie na terenie dzielnicy nowego budynku szkolnego. W roku szkolnym 1957/58 rozpoczęto naukę w tych samych warunkach lokalowych, ale trudności jeszcze bardziej zarysowały się, ponieważ liczba uczniów wzrosła do 326 dzieci uczęszczających do 9 oddziałów.

Budowę nowego 2 piętrowego gmachu szkolnego rozpoczęto 5 października 1957 r. Nie został on oddany do użytku w wyznaczonym terminie tj. 1 września 1958 r. (co byłoby nie lada osiągnięciem) i nowy rok szkolny 463 uczniów rozpoczęło w starych budynkach szkolnych. Terminy otwarcia nowej szkoły oddalały się. Cezas w Kielcach przysyłał masowo sprzęt i pomoce naukowe, których nie można było pomieścić w trzech budynkach szkolnych i musiano je przechowywać u rolników w Godowie oraz na strychach u mieszkańców Młodzianowa. Wreszcie 20 stycznia 1959 r. przekazano do użytku nowy gmach szkolny o 15 salach lekcyjnych, sali gimnastycznej, świetlicy i pracowniach: fizyczno – chemicznej, biologicznej i do zajęć praktycznych. Dzięki ofiarnej pracy grona pedagogicznego, młodzieży starszych klas i rodziców, nowy sprzęt i pomoce naukowe przeniesiono do nowych sal lekcyjnych i pracowni w ciągu 12 godzin i już w dniu 21 stycznia ku ogromnej radości wszystkich uczniów i nauczycieli rozpoczęto naukę w nowej szkole. Młodzież szkolna musiała teraz nauczyć się korzystać z nowych urządzeń sanitarnych i przyzwyczaić do noszenia zmiennego obuwia w czasie pobytu w szkole.

Stary murowany budynek szkolny po remoncie został zaadaptowany na ośrodek zdrowia, w drewnianym budynku przy ulicy Wiejskiej urządzono dwa mieszkania dla pracowników szkoły, trzeci budynek przeznaczono do rozbiórki.

Ciekawostki z kroniki szkolnej

Od 25 stycznia 1946 r. szkolne Koło PCK rozpoczęło rozdawanie tranu dzieciom szkolnym. Ogółem rozdano 50 litrów tranu otrzymanego po bardzo niskiej cenie z PCK Radom.

Szkoła na hasło odbudowy Warszawy szkoła zgłosiła swój czynny udział i wpłaciła na powyższy cel w październiku 1946 r. sumę 1300 złotych (zbiórki na ten cel były jeszcze powtarzane).

Doceniając potrzebę pomocy w realizowaniu programów szkolnych, kierownictwo szkoły zwróciło się do Instytutu Filmowego w Radomiu o objęcie naszej szkoły siecią filmów oświatowych. Pierwszy film został wyświetlony 18 kwietnia 1947 r.. Radość dziatwy szkolnej była olbrzymia. Dzieci klas niższych po raz pierwszy w ogóle były na filmie.

26 czerwca 1947 r. szkoła po raz pierwszy wydała świadectwa ukończenia siedmiu klas.

16 stycznia 1949 r. powstał w szkole punkt biblioteczny.

W dniu 29 stycznia 1949 r. Duński Czerwony Krzyż badał oraz szczepił dzieci szczepionką przeciwgruźliczą. Zbadano ogółem 191 dzieci. Wynik ujemny – 89 dzieci a wynik dodatni – 102 (dzieci, które zetknęły się z gruźlicą).

Dnia 29 września 1949 r. powstała żeńska drużyna harcerska. Stan drużyny 48 dziewcząt.

Po raz pierwszy od chwili powstania miejscowej szkoły zorganizowano dalszą wycieczkę klas 6 i 7 do Krakowa, Nowej Huty i Wieliczki w dniach 4, 5, 6 czerwca 1953 r.

1 stycznia 1954 r. szkoła została włączona do szkół miasta Radomia i otrzymała numer 23.

Nauczyciele uczący w szkole w kolejnych latach

Rok 1945: Kierownik Feliks Żardecki, Julia Forysiak, ks. Stanisław Martuszewski

Rok 1945/46: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Wanda Szczykutowicz, ks. Antoni Hańderek

Rok 1946/47: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Wanda Szczykutowicz, Janina Bratos, ks. Antoni Hańderek, s. Helena Bendkowska

Rok 1947/48: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Jadwiga Struszewska, Janina Bratos, Anna Rokicińska, ks. Roman Ruchaj, s. Anna Konieczna

Rok 1948/49: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Janina Bratos, Jadwiga Struszewska-Ciszewska, ks. Jan Stefanowski, s. Helena Bendkowska

Rok 1949/50: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Janina Bratos, Helena Woźnicka, ks. Jan Stefanowski, s. Helena Bendkowska

Rok 1950/51: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Janina Bratos, Helena Woźnicka, ks. Jan Stefanowski, s. Helena Bendkowska

Rok 1951/52: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Janina Bratos, Helena Woźnicka

Rok 1952/53: Kierownik Feliks Żardecki, Władysława Skrzyszewska, Janina Bratos, Helena Woźnicka, Natalia Sałacińska

Rok 1953/54: Kierownik Feliks Żardecki (do kwietnia 1954r), Władysława Skrzyszewska, Janina Bratos, Helena Woźnicka, Henryka Nogaj, Stanisław Borowiecki

Rok 1954/55: Kierownik Bronisława Pająk, Janina Bratos, Henryka Nogaj, Władysława Skrzyszewska, Helena Woźnicka, Stanisław Borowiecki

Rok 1955/1956: Kierownik Władysław Pająk, Bronisława Pająk, Henryka Nogaj, Władysława Skrzyszewska, Helena Woźnicka, Bogusław Gierduszewski, Jan Pachniak

Rok 1956/57: Kierownik Władysław Pająk, Bogusław Gierduszewski, Stanisław Maj, Henryka Nogaj, Bronisława Pająk, Jan Pachniak, Władysława Skrzyszewska, Helena Woźnicka, Aleksandra Śliwińska